تاريخچه ي اجمالي تشكيل بسيج دانش آموزي

سازمان بسيج دانش آموزي تجلّي بخش صفاي ميليون ها دانش آموز بسيجي است كه هر روز در بسيج، در باغ وسيع محبتشان را مي گشايند و شاخه گلهاي مهرباني تقديم يكديگر مي كنند.

اين سازمان همراه هميشگي صحنه هاي هم پيمائي دانش آموزان بسيجي با شهدا و جلوه هاي حضور و شعور آنان در عرصه هايي است كه اراده هايشان غنچه غنچه مي شكفد و شبنم شبنم جويبار معرفتشان در سبزه زار ايران اسلامي جريان مي يابد و لبخندهاي زلالشان زمزمه هاي اميد بخش دوام و طراوت برگ و شكوفه هاي درخت انقلاب را در گوش هوش هر بيننده اي جاري مي سازد.

تاريخچه ي اجمالي تشكيل بسيج دانش آموزي

شكل گيري بسيج و حضور دانش آموزان در عرصه هاي مختلف فعاليتي آن جلوه هاي اوليه ي تشكيل بسيج دانش آموزي بوده است. پيش بيني قسمتي بنام بسيج دانش آموزي در واحد بسيج مستضعفين كه در سازمان قبلي سپاه تعبيه شده بود اوّلين پايه هاي سازماني حضور بسيج دانش آموزي را در مجموعه ي بسيج و سپاه نشان مي دهد.

توافقنامه ي فرمانده ي نيروي مقاومت و وزير آموزش و پرورش در سال 71 اوّلين سند رسمي و در سطح ملّي است كه ارتباط سازماني بسيج دانش آموزي با نظام آموزش و پرورش را تعريف مي كند و شكل مي بخشد.

قانون تشكيل و توسعه ي بسيج دانش آموزي كه در مجلس پنجم در سال 75 به تصويب رسيد بالاترين سندي است كه در سطح قانون، بسيج دانش آموزي را تعريف مي كند و وظايفي را بر عهده ي نيروي مقاومت بسيج و وزارت آموزش و پرورش قرار مي دهد كه آيين نامه ي اجرايي اين قانون را دولت نهم در سال 86 به تصويب رساند.

جايگاه بسيج دانش آموزي در چشم انداز بيست ساله

بسيج دانش آموزي نيروي مقاومت در چشم انداز بيست ساله داراي چنين ويژگي هايي است:

1ـ برخوردار از دانش آموزان داوطلب با انگيزه و اميدوار، آگاه و هوشيار، ديندار و پايبند به ارزشهاي اسلامي و انقلابي، ولايتمدار و مسئوليت پذير، عدالت خواه و آرمانگرا، شجاع و فداكار، پرتحرك و با نشاط، آموزش ديده و سازمان يافته، آشنا به فناوري ارتباطات، بهره مند از مهارتهاي زندگي، با انضباط و الگو براي گروه همسالان.

2ـ برخوردار از سازماني قانونمند، منسجم، منعطف، كارآمد، پويا، دانش آموز محور، اثربخش، گسترش يافته در كليه ي سطوح و واحدهاي آموزشي سراسر كشور.

3ـ برخوردار از قابليتها و ظرفيتهاي مناسب براي حضور فعال و اثربخش در عرصه هاي فرهنگي، دفاعي، امنيتي، علمي، آموزشي، سياسي، اجتماعي، سازندگي، امدادي و ورزشي.

رسالت بسيج دانش آموزي

اين سازمان كه با 31 رده ي استاني و 708 حوزه ي مقاومت در بيش از 54 هزار مدرسه راهنمايي، متوسطه و پيش دانشگاهي سراسر كشور گسترش يافته است و تاكنون جمعيتي بالغ بر چهار ميليون و سيصد هزار دانش آموز به آن پيوسته اند رسالتهايي را بر عهده دارند كه از آن ميان ميتوان به موارد زير اشاره نمود.

الف: تشكيل بخشي از ارتش 20 ميليوني و مشاركت در دفاع همه جانبه از انقلاب اسلامي و دستاوردهاي آن

ب: تقويت روحيه ي همياري و مسئوليت پذيري و صيانت از هويت ديني و ملي

پ: ارتقا و تعميق بينش و معرفت ديني و بصيرت سياسي اعضاء

ت: كمك به نظام آموزشي كشور با ارتقاي بنيه ي علمي دانش آموزان بسيجي

ث: كمك مؤثر به افزايش كارآمدي نظام تربيتي كشور.

ج: اهتمام به تربيت دانش آموزان بسيجي منطبق بر الگوهاي علوي و فاطمي و معرفي آنان به منظور هدايت جامعه ي دانش آموزي كشور در راستاي اهداف عاليه ي نظام.

چ: هدايت و بكارگيري توان و قابليتهاي دانش آموزان در عرصه هاي فرهنگي، اجتماعي، سياسي، سازندگي و امدادي براي نيل به حضور فعال و تعيين كننده ي دانش آموزان در حفظ، توسعه و تعميق انقلاب اسلامي و گسترش و نهادينه سازي فرهنگ و تفكر بسيجي در بين دانش آموزان كشور

رويكردها و خلاصه اي از اهّم برنامه ها و فعاليتهاي سازمان بسيج دانش آموزي



سازمان بسيج دانش آموزي با توجه به گستردگي حوزه ي فعاليتي و تنوع بسيار زياد در نيازهاي مخاطبين جهت رشد و تعالي دانش آموزان عزيز اين مرز و بوم در زمينه هاي مختلف با برنامه ريزي متنوع، جذاب و ابداعي سعي در ايجاد نشاط و بالندگي ايشان دارد.

الف: ارتقاي معرفت ديني و اخلاقي اعضاء

1ـ طرح هاي ولايت استاني، نخبگان و معرفت كه 2 طرح اول در قالب دوره هاي 7 روزه به شكل اردو براي مديران شوراي واحدهاي مقاومت پيشگامان در سطح منطقه و نيز دانش آموزان نخبه ي بسيجي (قرآني، علمي، فرهنگي، هنري و ورزشي) بصورت مركز توسط سازمان و طرح آخر كه در قالب 4 عنوان كتاب مخصوص دانش آموزان در حوزه هاي مقاومت بسيج برگزار مي گردد.

2ـ كانون دانش آموختگان طرح ولايت كه به منظور تكميل و استمرار آموزشهاي حضوري شركت كنندگان در طرح ولايت ايجاد گرديده است.

3ـ مسابقات قرآن و عترت كه در سطح واحدها، حوزه ها و مناطق مقاومت و در رشته هاي حفظ، قرائت و درك مقاهيم قرآن و نهج البلاغه برگزار مي گردد و مرحله ي كشوري اين مسابقات تحت عنوان جشنواره ي قرآن و عترت در دو گروه مجزاي خواهران و برادران با انتخاب 3 نفر برتر در هر رشته به كار خود خاتمه ميدهند.

4ـ عمره ي دانش آموزان كه بسيار مورد علاقه و استقبال دانش آموزان واقع گرديده است. در اين برنامه زائرين بعد از طي دوره ي آموزشي بهمراه مربي هاي با تجربه راهي سرزمين وحي مي گردند.

5ـ مسابقه ي فرهنگي گلباران و ترنم باران كه در قالب ده كارت حاوي عكسها و مناظر زيبا و جملاتي از حضرت امام خميني (ره) و مقام معظم رهبري همه ساله براي دانش آموزان راهنمايي و دبيرستاني برگزار مي گردد و ارتباط خوب و سازنده اي را با علاقمندان برقرار نموده است.

ب: تقويت بنيه ي علمي، تحصيلي و پرورش استعدادها و توجه به نخبگان

از آنجا كه مأموريت اصلي دانش آموزان تحصيل علم و دانش ميباشد سازمان بسيج دانش آموزي از بدو تشكيل همواره به اين مقوله عنايت خاص داشته است:

1ـ اينك در قالب 300 پايگاه علمي كه بنابر توافق با وزارت آموزش و پرورش در سراسر كشور راه اندازي گرديده كلاسهاي تقويتي، آمادگي براي كنكور، جلسات مشاوره و راهنمايي، بازديدهاي علمي و تشكيل انجمنهاي علمي دائر است و موضوع جنبش نرم افزاري در حال تحول و دگرگوني پيش مي رود.

2ـ جشنواره هاي علمي دانش آموزان ممتاز، مبتكر و مخترع بسيجي

در مرحله ي اول اين جشنواره دانش آموزان ممتاز، مبتكر و مخترع بسيجي در مدارس شناسايي و به حوزه ها معرفي و از بين آنها بر اساس ملاكهاي معتبر، حائزين امتيازهاي بالاتر به سطح استاني راه مي يابند كه بطريق مشابه برترينهاي استاني به جشنواره هاي كشوري راه مي يابند كه در آن نمايشگاهي از آثار و اختراعات آنان برپا مي گردد و با معرفي به سازمان تحقيقات و مطالعات بسيج مورد حمايت مالي نيز قرار مي گيرند.

3ـ برگزاري المپيادهاي علمي

به منظور ايجاد زمينه ي رشد و ارتقاي دانش آموزان مستعد بسيجي با همكاري مؤسسه ي خدمات علمي، آموزشي رزمندگان اسلام آزمونهاي مربوطه در رشته هاي رياضي، فيزيك، زيست شناسي، شيمي، كامپيوتر، نجوم و ادبيات انجام مي گيرد كه با تشكيل اردوهاي علمي ـ آموزشي و بكارگيري مجرب ترين اساتيد و حائزين رتبه هاي برتر المپيادها براي موفقيت در المپيادهاي كشوري و جهاني آماده مي شوند.

4ـ برگزاري كنكورهاي چند مرحله اي آزمايشي در رشته هاي نظري در هفت مرحله و 4 رشته و فني ـ حرفه اي در سه مرحله و 17 رشته ي مختلف بمنظور آماده ساختن دانش آموزان با فضا و شرايط كنكور سراسري و راهيابي آسانتر به دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالي.

ضمناً بمنظور ارائه ي مشاوره ي تحصيلي و ايجاد آرامش روحي پيك مشاوره در چند شماره ي متوالي راهنمايي هاي لازم را جهت انتخاب رشته ي كنكور سراسري و دانشگاه آزاد به دانش آموزان ارائه مي نمايد.

گفتني آنكه براي ايجاد شرايط مناسب بمنظور ارتقاي منزلت دانش آموزان نخبه و سهولت و تسريع در ارائه ي تسهيلات لازم به ايشان به بهره گيري از نرم افزار خاصي از اطلاعات دانش آموزان نخبه، جمع آوري و در سيستم مركزي نگهداري مي گردد.

پ: ارتقاي بصيرت سياسي، اجتماعي

سازمان بسيج دانش آموزي با تأسي به رهنمودهاي مقام معظم رهبري (مدظله العالي) مبني بر حضور در صحنه هاي سياسي انقلاب و داشتن بينش سياسي آحاد جامعه بويژه قشر جوان و نوجوان در هنگامه ي انتخابات مختلف جشن تكليفي را براي رأي اوليها برگزار نموده با ارائه ي بروشورها، جزوات، سوگند نامه و ديگر اقلام تبليغي ـ توجيهي نسبت به آگاه سازي براي حضور پرشور و نشاط دانش آموزان حائز شرايط رأي دادن، خصوصاً اعضاي شوراي واحدهاي مقاومت مدارس، نشستهاي فرهنگي، سياسي و اجتماعي با دعوت از سخنرانان مجرب، خوش ذوق، مطلع و آشنا با روحيات و نيازمنديهاي سياسي ـ اجتماعي جوانان را برگزار مي نمايد.

ت: توسعه و تقويت فعاليتهاي فرهنگي ـ هنري

1ـ يكي از برنامه هايي كه بمنظور توسعه و ترويج فرهنگ و تفكر بسيجي مورد توجه مسئولين سازمان است. استفاده از ابزار هنر و شعر در قالب اجراي سرودهاي حماسي ـ مذهبي و ديني توسط دانش آموزان مي باشد لذا با تشكيل گروه هاي سرود در واحدهاي مقاومت و برگزاري جشنواره هاي حوزه اي و استاني نهايتاً منتخبين در مقاطع پويندگان (راهنمايي) و پيشگامان (متوسطه) در دو گروه مجزاي خواهران و برادران به مرحله ي كشوري راه مي يابند.

2ـ در اردوهاي يك روزه ي فرهنگي، تربيتي و هيأت هاي مذهبي با عناوين حضرت علي اكبر و زينب عليهم السلام دانش آموزان با اجراي برنامه هاي متنوع فرهنگي ـ تربيتي ـ مذهبي روحيه ي همياري و ديني خود را تقويت نموده با مسائل روز و مباحث اخلاقي آشنا مي شوند.

3ـ مسابقات تهيه ي نشريه ي ديواري و آثار فرهنگي ـ هنري ـ ادبي و پژوهشي مختلف كه به مناسبتهاي ملي ـ مذهبي در بديع ترين اشكال طراحي و اجراء مي گردند، قشر وسيعي از دانش آموزان را جذب خود مي نمايند و روحيه ي انجام كارهاي گروهي و مشاركتي را در آنها استحكام مي بخشند.

ث: حفظ و ترويج ارزشهاي دفاع مقدس، روحيه ي ايثار و شهادت طلبي

از آنجا كه يكي از خطيرترين مأموريتها و اهداف سازمان بسيج دانش آموزي زنده نگهداشتن ياد و خاطره ي رشادت مردي هاي رزمندگان اسلام و تجليل از ايثارگران انقلاب اسلامي و دفاع مقدس است اين سازمان با برگزاري برنامه هاي متنوع از جمله يادواره ي شهيد فهميده و 36 هزار شهيد دانش آموز در تهران، استانها و حوزه ها (شهرستانها)، اردوهاي راهيان نور براي دانش آموزان و نخبگان بسيجي، سرگذشت پژوهي شهداي دانش آموز، تأليف مجموعه ي كتابهاي داستاني آسماني ها و اجراي طرح رهروان شهيد فهميده كه با حضور دانش آموزان 13 ساله ي پسر برگزار مي گردد سعي كرده است اين مهم را انجام و دين خود را نسبت به انقلاب اسلامي و شهداي دفاع مقدس ادا نمايد؛ ضمن آنكه برگزاري صبحگاههاي سراسري واحدها و مشترك حوزه ها هر يك بهانه اي جهت يادآوري نام مقدس شهدا و اجراي برنامه هاي معنوي مي باشد.

ج: آمادگي دفاعي و تقويت روحيه سلحشوري

در كنار ساير فعاليتها و عرصه هايي كه سازمان بسيج دانش آموزي به آنها توجه داشته و براي تحقق و دستيابي به آنها برنامه ريزي و سرمايه گذاري مي كند ايجاد آمادگي دفاعي و تقويت روحيه ي سلحشوري با آموزش مقدماتي بسيج، اردوهاي آمادگي دفاعي و اردوهاي رزمي ـ فرهنگي پيشگامان محقق ميگردد كه قسم سوم از جذابيت خاصي برخوردار است و با استقبال زائد الوصف دانش آموزان مواجه است.

چ: ورزش، تندرستي و آمادگي جسماني

با عنايت به اهميت سلامت و اين كه همواره پيشگيري كم هزينه تر و بهتر از درمان است سازمان بسيج دانش آموزي به سلامت و صحت بدن جوانان و نوجوانان برومند ايران اسلامي توجه ويژه داشته و با طراحي و اجراي مسابقات قهرماني ـ ورزشي از مدرسه تا مركز در 6 رشته فوتسال، واليبال، بستكتبال، كشتي، تكواندو و پينك پنگ براي برادران و سه رشته واليبال، بسكتبال و پينك پنگ براي خواهران ـ مسابقات دوي رهروان شهدا، كوهپيمايي، دو همگاني و مسابقات دوچرخه سواري پويندگان و پيشگامان (كه البته خواهران بسيجي فقط در برنامه ي كوهپيمائي مي توانند شركت نمايند) موفق به ايجاد روحيه ي نشاط و سلامتي در دانش آموزان شده است.

ج: ارتقاي دانش و مهارتهاي مديريتي و سازماني

با توجه به اينكه دانش آموزان عزيز، آينده سازان كشور عزيزمان هستند و از اوان نوجواني بايد تحت نظامي جامع، آموزش و تربيتهاي لازم را براي قبول مسئوليتهاي بزرگ در خانواده و جامعه بعهده بگيرند، نظام جامع آموزشي ـ تربيتي بسيج دانش آموزي در ابعاد عقيدتي، اخلاق، فرهنگ و هنر، اجتماعي، سياسي، علمي، سازماني، مهارتهاي زندگي، آمادگي دفاعي و احكام علمي اسلام و ... تهيه و تدوين گرديده است.

در اين طرح ميزان سهميه و درصد فعاليتهاي نظري و شناختي عاطفي، مهارتي و رفتاري براي هر پايه ي تحصيلي تعيين ميگردد و نوع فعاليت درسه حيطه ي آموزشي، شناختي ـ عاطفي، مهارتي و رفتاري، گروه بندي و مشخص ميگردد.

يكي از شيوه هاي آشنا نمودن دانش آموزان جهت رفع مشكلات و حل مسائل اجتماعي تقويت روحيه ي مشاركت و همفكري با سايرين مي باشد كه اين امر را سازمان بسيج دانش آموزي در قالب شوراي انديشه ياران در سطح سه رده ي حوزه اي، منطقه اي و سازماني طراحي و اجراء نموده است.

آموزشهاي عرض توجيهي نمونه ديگري از اقدامات اين سازمان جهت ارتقاي دانش و مهارت مديريتي فرماندهان واعضاي شوراي واحدها و حوزه هاي مقامت مي باشد كه شركت كنندگان در كلاسهاي توجيهي ـ آموزشي با آخرين سياستها، طرح ها و برنامه ها، نظامات ، روشها و شيوه هاي نوين اجرايي آشنا مي گردند.

خ: نشر، تبليغ و توسعه ي عرصه هاي اطلاع رساني

با عنايت به نقش آثار مكتوب در ارتقاء و تعميق بينش و دانش انقلابي ـ اسلامي دانش آموزان بسيجي و نيز نياز به اطلاع رساني سازماني و انعكاس اخبار فعاليتها و دسترسي آسان و سريع علاقمندان به آنها سازمان بسيج دانش آموزي با چاپ و توزيع نشريات ديواري پويندگان و پيشگامان، ماهنامه ي پيشگامان و گاهنامه ي پويندگان، برگزاري جشنواره ي نشريات، دائر نمودن پايگاه اطلاع رساني به نشاني www.ibs.ir، برنامه ي راديويي مدرسه ي عشق، تجهيز هسته ي خبرنگاران بسيج و تهيه ي نرم افزار آشنايي با بسيج دانش آموزي توانسته است قدمهاي خوب و قابل قبولي را در توسعه ي عرصه ي اطلاع رساني بردارد كه البته با توجه به پراكندگي بسيار واحدهاي دانش آموزي در سطح كشور و كمبود امكانات راه طولاني در پيش دارد.

د: غني سازي اوقات فراغت با توسعه ي عرصه هاي سازندگي

با توجه به اينكه بسيج دانش آموزي گسترده ترين و بزرگترين تشكل و قشر بسيجي است كه اعضاي آن را دانش آموزاني پرشور و هيجان و با علاقه اي بالا براي انجام كارهاي گروهي، تشكيل مي دهد و در راستاي اجراي فرامين مقام معظم رهبري (مدظله العالي) و به منظور هدايت شور و نشاط و هيجانات جوانان و نوجوانان به سوي فعاليتها و اقدامات مثبت و سازنده براي ارتقاي مهارتهاي زندگي آنان با همكاري وزارت آموزش و پرورش، جهاد سازندگي بهداشت درمان و آموزشي پزشكي، عرصه هاي مرمت و زيباسازي مد
ارس، باغداري، آبخيزداري، طرح واكسيناسيون و ... پيش بيني و زمينه ي حضور سازمان يافته ي دانش آموزان فراهم گرديده است.

آخرين نكته آنكه با همكاري وزارت آموزش و پرورش و با استفاده از امكانات مدارس واجد شرايط پايگاههاي طرح ميثاق با مديريت حوزه هاي مقاومت بسيج دانش آموزي در خلال تابستان در سراسر كشور راه اندازي شده و با ارائه ي برنامه هاي متنوع و جذاب فرهنگي، هنري، مهارتي، آموزشي و ورزشي موجبات جذب دانش آموزان و غني سازي اوقات فراغت آنان در تابستان فراهم مي گردد.